معمولاً رشتههای محض مانند ریاضی و فیزیک در جامعه بهعنوان رشتههایی شناخته میشوند که چندان کاربردی نیستند. از سوی دیگر به دلیل اینکه این رشتهها بیشتر تحقیقاتی هستند، مردم تصور میکنند که تنها در صورتی رشتههای محض پردرآمد خواهند بود که یک پژوهشکده خاص از آنها حمایت کند. همین دیدگاهها موجب شد تا بهعنوان یک علاقهمند به رشته فیزیک، مدتی تحقیق کنم تا ببینم آیا این دیدگاهها درست است یا صرفاً یک باور اشتباه رایج است.
باکمی جستوجو مشخص شد که میزان درامد محققین رشته فیزیک با توجه به گرایشی که انتخاب کردهاند بسیار متفاوت است و درامد فیزیکدانها در اروپا و آمریکا بین ۳۰ تا ۱۵۰ هزار دلار در سال است. قبل از بررسی دقیقتر نتایج لازم است دیدگاه خودم را هم نسبت به چنین رشتههایی بیان کنم، ازنظر من همه رشتهها، حتی رشتههایی که بهظاهر شاید بسیار غیرکاربردی باشند میتواند درآمد خوبی داشته باشد ولی داشتن درآمد خوب زمانی محقق میشود که فرد بیشترین تلاش خود را انجام دهد. در ادامه به برخی گرایشها پرداخته میشود که ظاهراً درامد بالایی دارند ولی تنها هنگامی محقق میشود که تلاشهای بسیاری صورت گرفته باشد.
ژئوفیزیک
فیزیک زمین یا ژئوفیزیک، یکی از گرایشهای فیزیک است، که به مطالعه زمین و محیط اطراف آن میپردازد. درواقع این رشته پلی میان فیزیک و زمینشناسی است. ژئوفیزیک کاربردی معمولاً به سه گرایش تقسیم میشود، ژئوفیزیک نفت، ژئوفیزیک معدن و ژئوفیزیک آب. بنا بر گزارش BLS از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴ تعداد شغلهای مخصوص این رشته حدود ۱۰ درصد افزایش خواهد داشت و میانگین درآمد برای این رشته حدود ۸۹ هزار دلار در سال است. معمولاً شرکتهای وابسته به صنایع نفت و گاز فضای مناسبی برای متخصصین این رشته هستند. واضح است که میزان درآمد به مدرک تحصیلی و نوع کار بستگی دارد و از طرفی اعداد اعلامشده برای ایران نیست و صرفاً میتواند یک معیار برای مقایسه باشد. برای مشاهده شغلهای مربوط به این رشته و درآمد آن میتوانید به سایت کاریابی indeed مراجعه کنید.
فیزیک پزشکی
متخصصین حوزه فیزیک پزشکی مفاهیم فیزیک را در تشخیص و درمان پزشکی به کار میگیرند. این رشته اشتراکهای زیادی با رشته مهندسی پزشکی دارد و بنا بر گزارش انجمن فیزیک پزشکی آمریکا (AAPM) شغلهای مرتبط با این گرایش به سه دسته تقسیم میشوند که عبارتاند از خدمات بالینی در مراکز درمانی، پژوهش و آموزش رزیدنتهای جدید. لازم به ذکر است که طبق قانون متخصصین فیزیک پزشکی مجاز به فعالیت در زمینه خدمات بالینی هست و اشخاصی که از سایر رشته میخواهند وارد این حوزه شوند لازم است دورههای موردنیاز را بگذرانند. درآمد این رشته بازه بسیار گستردهای دارد به نحوی که متخصصین این زمینه سالیانه چیزی بین ۳۰ تا ۱۸۰ هزار دلار درآمد خواهند داشت. و بنابر سایتهای کاریابی به ازای هر ساعت ۱۳۰ دلار افراد فعال در فیزیک پزشکی درآمد خواهند داشت. لازم به ذکر است که این ارقام عموماً میزان حقوق در آمریکا و اروپا هستند و یک شاخص برای مقایسه میتوانند اطلاق شوند.
تدریس فیزیک، سادهترین راه
یکی از کاربردیترین روشها برای بهکارگیری دانش فیزیک و هر دانش دیگری آموزش آن رشته است. بهطور میانگین آموزش از بهکارگیری تخصص در صنعت کم درامد تر است اما به دلیل اینکه معمولاً آموزش فیزیک برای سطوح دبیرستان و المپیاد رایجتر هست، نیازی به تخصص بسیار ویژهای ندارد. بزرگترین معضل آموزش و تدریس نیز آن است که آموزش، سادهترین روش برای کسب درآمد است و تعداد اساتید و معلمان بسیار زیاد است. ازنظر من آموزش در کنار یادگیری تخصص برای به کاربردن آن در صنعت بهتر از این هست که فرد تمام فکر و ذکر خود را متمرکز روی تدریس کند چراکه جریان آموزش (علیالخصوص در ایران) بهقدری تند است که باقی ماندن در آن از عهده هرکسی برنمیآید و هرکسی نمیتواند در این فضا بهسادگی بهترین باشد.
کلام آخر
کسب درآمد از رشتههای محض مثل فیزیک نشدنی نیست و همانگونه که بیان شد میتواند درآمد بسیار بالایی نیز داشته باشد ولی مستلزم آن است که در این راستا تلاش فراوان انجام شود و همه سختیهای مسیر طی شود بههرحال هر کاری سختی خود را دارد و به نتیجه نخواهد رسید مگر باتحمل سختیها. در مورد آموزش فیزیک و این سایت هم لازم است اشارهکنم که این سایت باهدف شرح مسائل فیزیک تأسیسشده است و من و دوستانی که این محتوا را منتشر میکنیم غالباً برای اطلاعرسانی است و در کنار فعالیتهای اصلی خود این کار را ادامه میدهیم.
منابع: Indeed، ویکی پدیا، Study